interessant.in / Utrecht / Geschiedenis / Napoleon op de vlucht

De veldtochten van de Corsicaan

Aanvankelijk boekte Napopleon (eerst in een lagere rang, daarna als generaal, tenslotte als keizer) vele overwinningen in oorlogen en veldslagen. Maar dat het met het Franse leger van Napoleon niet goed afliep, weten we. De veldtocht van 1812 in Rusland was desastreus, en we kennen ook de slag bij Leipzig in 1813 als een belangrijk keerpunt; hier versloeg de zogenaamde zesde Coalitie (bestaande uit Rusland, Groot-Brittannië, Oostenrijk en Pruisen) de Grande Armèe. Als gevolg hiervan werd Napoleon naar Elba verbannen. Maar hoe zat het eigenlijk met de Fransen in Nederland?

1813

Met de zwakker wordende Franse positie nam de Nederlandse weerstand toe. Er waren optochten, proclamaties in de meeste steden, onder leiding van prominente Hollanders.

Oranje Boven.
Holland is vry.
De Bondgenooten trekken op Utrecht.
De Engelschen worden geroepen.
De Franschen vlugten aan alle kanten.
De zee is open.
De koophandel herleeft.
Alle partyschap heeft opgehouden.
Al het geledene is vergeeten.
En vergeeven.
Alle de aanzienlyken komen in de regeering.
De regeering roept den Prins uit tot Hooge Overheid.
Wy voegen ons by de Bondgenooten en dwingen den vyand tot vrede.
Het volk krygt een vrolijken dag op gemeene kosten, zonder plunde­ring noch mishandeling.
Elk dankt God.
De oude tyden komen weder­om.
Oranje Boven!

Kozakkendag

Aan het einde van de Franse bezetting waren er nog maar enkele steden bezet door de Franse troepen, die onder leiding stonden van Generaal Gabriel-Jean-Joseph Graaf Molitor, een 43-jarige Lotharinger. Troepen uit Amsterdam en Den Haag trokken zich terug op Utrecht. Binnen de singels van Utrecht had zich zodoende een groot leger verzameld, dat uiteindelijk op 28 november 1813 met de staart tussen de benen Utrecht verliet. Diezelfde avond kwam een kleine strijdmacht Kozakken van het Pruisisch-Russische leger Utrecht binnen. Zij worden als bevrijders onthaald. Tot 1913 wordt 28 november, "Kozakkendag", gevierd als bevrijdingsdag.

Ledig Erf

Een beeld en gedenksteen op het Ledig Erf, geplaatst bij de honderste verjaardag van deze gebeurtenis, herinnert aan het overhaaste vertrek van de Fransen.