interessant.in / Utrecht / Architectuur / Villa Jongerius

Ondernemer Jan Jongerius (geboren 1888) was er een van het oude stempel: niet bescheiden, een dikke sigaar en een goed glas wijn. Maar hij was ook succesvol, vooral doordat hij de Texaco benzinepompen in Utrecht, en later in heel Nederland, introduceerde. Daarnaast werd hij Ford dealer en bouwde hij vrachtauto's en autobussen. Dat laatste gebeurde in de hallen achter de villa.

De villa

Toen Jongerius in 1938 terugkwam van een bezoek aan de Ford fabrieken in Detroit, was hij zo geïnspireerd geraakt dat hij het huis dat ooit stond op de plaats van de huidige villa liet slopen en de villa liet bouwen. De villa vormde, zo blijkt wel uit oude foto's, een geheel met de daarachter liggende fabriek. Jongerius ontwierp de villa zelf. Je kunt daarin zowel Gerrit Rietveld als de nieuwe zakelijkheid en art deco herkennen, maar als je eenmaal weet dat hij in de Verenigde Staten is geweest, herken je de horizontale lijnen van Frank Lloyd Wright en de luchtigheid van vooroorlogse Amerikaanse benzinestations zeker ook.

De bewoners

Tot 1955 woonde hier de familie Jongerius. Door het faillissement van de firma moest de familie het pand verlaten en werd het in gebruik genomen door het Ministerie van Defensie (we zitten dan midden in de koude oorlog). Omdat de bouwkundige kwaliteit matig was, verviel het pand steeds meer en was het voor het Ministerie van Defensie (dat ook geen onderhoud deed aan het pand) niet meer te gebruiken. Vervolgens werd de dan leegstaande villa gekraakt en raakte bekend als Villa Staatsgeheim of de Autonome Republiek Kanaalweg Het Staatsgeheim. Feitelijk hebben de krakers voorkomen dat de villa tegen de vlakte ging. In 2010 had de Stichting Vrienden van het Jongeriuscomplex voldoende geld verzameld om met de restauratie te beginnen. Deze is afgerond in 2012. Nu is de villa een evenementen- en vergaderlocatie. De website van de Stichting vind je hieronder.

Hoe kom je er binnen?

Er zijn in ieder geval twee manieren om de villa legitiem te betreden:

• Laat je uitnodigen voor een evenement of (huwelijks-)diner in de villa (maar word geen party crasher).
• Schrijf je in voor een rondleiding, die op zaterdag 19 maart 2016 plaatsheeft. Kosten: 15 euro.
• Foto's:

Stichting Vrienden Jongeriuscomplex (1, 2), Marga Mulder (3), Utrechts archief (4).